بسم الله
این شرح حدیث به نقل از حاج آقا مجتبی تهرانی (ره) میباشد
رُوِیَ عَن الصّادِقِ عَلَیهِ السَّلامُ قالَ:
کَم مِن نِعمَةٍ لله تَعالی عَلی عَبدِه فی غَیرِ اَمَلِه وَ کَم مِن مُوَمِّلٍ اَمَلاً اَلخِیارُ فی غَیرِه[1]
ترجمه حدیث: حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند: چه بسیارند نعمتهایی که خداوند متعال به بنده خود عطا میکند، بدون آن که بنده آرزوی آن نعمتها را کرده باشد؛ و چه بسیار آرزومندانی که چیزهایی را آرزو میکنند که خیر و صلاح آنان در آن آرزو نیست.
شرح حدیث: خداوند به انسان نعمتهایی عطا میکند که حتی به فکر و ذهن او خطور نکرده که آرزویش را بکند و هیچ گونه درخواستی هم نکرده است؛ نعمتهای فراوانی که من نمیخواستم و نمیدانستم، ولی خداوند از روی فضل و رحمت خویش و بنا بر مصلحت و خیر انسان چه مادی و چه معنوی به او عنایت فرموده است. چه بسا انسان آرزویی میکند و به دنبال آن میرود و به آن هم میرسد، ولی بعد از رسیدن به آن آرزو تازه مصیبت و گرفتاری او شروع شده و پشیمان میشود.
آرزو و درخواست نعمتی از خداوند نکردی ولی چون خیر تو در آن بود به تو داده است. گاهی نیز آرزو و درخواستی کردی و به بعضی از آنها رسیدی؛ اما دیدی وامصیبتا و بیخود آرزو کردهای. مانند مال، مقام، فرزند، فلان همسر و... انسان که علم و قدرت کافی ندارد و خیر و صلاح خویش را آنچنان که باید نمی داند، چه باید بکند؟! بهترین و تنها راهحل این است که آرزوها و حاجتهای خود را نیز به عهده او بگذارد؛ زیرا خیر خود را تشخیص نمیدهد که چه بخواهد تا به نفع او باشد؛ پس باید نفع و خیر را از خدا بخواهد تا او خودش انتخاب کند. ولی انتخاب راه درست و صحیح برعهده خود انسان است.
نمیشود که کارهای انسان شر باشد ولی از خداوند طلب خیر کند؛ زیرا نتیجه عمل شر، شر است. ولی ثمره و میوه خوبی، خیر و برکت است. انسان بگوید: «حسبُنا الله و نعمَ الوَکیل» و یا «اُفوِّضُ اَمری اِلَی الله»
